PREDNOSTI OPTIMALNOG UNOSA VITAMINA D
1. Vitamin D promoviše mišićne funkcije
Vitamin D se sintetiše u ljudskom tijelu pri reakcijama koje se okidaju kada je tijelo izloženo sunčevoj svjetlosti. Pored toga, može se unositi i ishranom onda kada pojedinac jede masnu ribu, pečurke a takođe se može unositi u organizam i u vidu sportske suplementacije.
Više nedavno objavljenih studija uspješno su pokazale da deficit ovog vitamina stoji u uzročnoj vezi sa raznim stanjima poput i negativnih posljedica po strukturu kostiju, zatim uzrokuje slabost mišića, odnosno manjak energije, a isto tako može doći i do spuštanja ispod normalnih nivoa hormona koji su značajni za reprodukciju kod ljudi. Sa druge strane, sudeći prema brojnim zdravstvenim organizacijama i autoritetima druge vrste, optimalne koncentracije vitamina D u telu umanjuju rizik od osteoropoze, zatim preventivno djeluju na mehanizme koji uzrokuju upalne procese u tijelu i promovišu normalno odvijanje mišićnih funkcija.
Nedavno objavljena studija sprovedena na Univerzitetu u Bostonu ponudila je zaključak da manjak vitamina D kod sportiste uzrokuje umanjivanje aerobnog kapaciteta, kao i uvećanje indeksa tjelesne težine. Sa druge strane, znamo da vitamin D aktivira gene i supstance koje se ponašaju kao signali ćelijama čija je aktivnost veoma važna za procese mišićnog rasta, fizičke snage, kao i radnih performansi. Kako pojedinac stari, tako je još značajnije da nivoe vitamina D održava optimalnim.
2. Jače doze vitamina D i kalcijuma pomažu sagorjevanje masnoća
Ljudske ćelije imaju određen životno-radni vijek koji se može opisati kao period rasta i razvoja ćelije i na kraju umiranja (apoptoza). Zanimljivo je spomenuti da današnji istraživači koji se interesuju za problem gojaznosti tragaju za načinima na koje mogu bezbjedno odstranjivati, „ubijati“ masne ćelije u telu i tako redukovati ukupnu tjelesnu masnoću gojazne osobe.
Istraživači sa Univerziteta u Južnoj Dakoti zaključili su da je grupa miševa koja je dobijala visoke doze vitamina D i kalcijuma zabilježila značajno redukovanje telesne masnoće, uvećanje koncentracije vitamina D u krvi, poboljšanje regulacije šećera u krvi, a takođe su bili uvećani i markeri koji određuju metabolizam masnoća u tijelu. Redukcija masti je, prema mišljenju istraživača u ovoj studiji, primarno ostvarena kroz uvećanje apoptoza masnih ćelija. U okviru zaključka, istraživači su istakli da jače doze vitamina D i kalcijuma mogu promovisati regulaciju tjelesne masnoće preko intenziviranja procesa odumiranja ovih ćelija, ali posljedice po zdravlje pri dugoročnom unosu ovih doza za sada su nepoznate.
3. Deficit vitamina D povezan je sa slabijim sportskim performansama i gojaznošću
Istraživači sa Univerziteta u Luzijani su ponudili zaključak da nizak nivo vitamina D u krvi je u uzročnoj vezi sa slabijim aerobnim kapacitetom pojedinca, odnosno višim indeksom tjelesne težine, tj. gojaznošću. U studiji su učestvovali mladi studenti univerziteta, od kojih je polovina bila u deficitu sa vitaminom D, sa vrjednostima iz krvi ispod 250 HD.
Ipak, rezultati ove studije ne moraju se prihvatiti kao postulati iz razloga što grupa studenata koja je bila u deficitu ovog vitamina imala je redukovanu fizičku aktivnost, a i kada su vježbali nisu bili izloženi sunčevoj svjetlosti.
4. Vitamin D promoviše produkciju testosterona
Preciznije rečeno, vitamin D se sintetiše u ljudskoj koži u reakciji koja podrazumjeva holesterol i dejstvo sunčeve svjetlosti. Kao što je već istaknuto, može se unositi i ishranom, odnosno suplementacijom. Pored pobrojanih pozitivnih posljedica na zdravlje treba istaći da ovaj vitamin može pomoći u prevenciji nekih vrsta kancera, zatim u prevenciji kardiovaskularnih oboljenja, depresije i demencije. A, prema mišljenjima austrijskih istraživača, vitamin D je takođe značajan za sintezu testosterona u testisima.
U okviru laboratorijske studije istraživači su izolovali ćelije iz testisa ljudi koje su potom bile tretirane dozama vitamina D u kombinaciji sa luteinizirajućim hormonom i IGF-1 od kojih oba stimulišu produkciju testosterona.
Zaključak studije bio je da dodavanje vitamina D dodatno poboljšava formaciju testosterona. Jedino što se ovoj studiji može zameriti jeste pitanje da li bi se ovi rezultati dodavanja vitamina D ostvarili i na živim muškarcima?
5. Da li suplementacija vitaminom D nudi koristi sportistima?
Više skorijih studija je povezalo deficitne vrednosti vitamina D sa oslabljenim zdravljem kostiju, slabošću mišića i drugim negativnim stanjima. Rezultati studije istraživača sa Novog Zelanda govore da je nizak nivo vitamina D povezan sa slabijim aerobnim kapacitetom, koji determiniše potencijal i granice pojedinca pri izvođenju aerobnih aktivnosti poput trčanja, na primjer. Takođe, ista studija je pokazala da ovo stanje u dužem vremenskom periodu utiče i na pojavu gojaznosti.
Istraživači smatraju da održavanje adekvatnih nivoa vitamina D kod starijih osoba može doprinjeti uvećanju mišićne mase odnosno održavanju aerobnih kapaciteta, tj. radnih performansi.
Radi očuvanja objektivnosti, potrebno je istaći da u ovom momentu potrebno je više stručne literature kako bi se formirao valjan stav o tome da li suplementacija vitaminom D nudi naročite koristi sportistima.
6. Uvećanje prostate kod odraslih muškaraca može biti povezano sa deficitom vitamina D
Uvećanje prostate je veoma prisutna pojava kod starijih muškaraca i to je proces koji se, po pravilu, intenzivira kako muškarac stari. Izraženo u brojkama, u proseku se prostata uveća za oko 50% kod muškaraca starijih od 50 godina, odnosno oko 80% kod muškaraca starijih od osamdeset godina života!
Simptomi da je ovaj proces u nekoj fazi odvijanja odnose se na neprijatnosti u vezi sa mokrenjem: neželjeno, iznenadno mokrenje, intenzivan nagon za mokrenjem, nekompletno pražnjenje urina prilikom mokrenja itd. Zaključak istraživača sa Univerziteta u Njujorku odnosio se na stav da deficit u vitaminu D je povezan sa uvećanjem prostate kod muškaraca. Uvećanjem unosa ovog vitamina, bilo kroz ishranu, bilo u formi suplementacije, umanjuje proces uvećanja prostate.
Suplementi koji sadrže vitamin D za sada nemaju poznatih neželjenih efekata i mogu pomoći mnogim muškarcima u prevenciji, odnosno boljem kontrolisanju ovog čestog problema starijih muškaraca.